Polskojęzyczna literatura protestancka, choć położyła olbrzymie zasługi dla rozwoju rodzimego piśmiennictwa, po dziś dzień pozostaje słabo znana. Sprawiła to po części historia, która tak okrutnie obeszła się z ewangelikami zamieszkującymi Polskę, w tym także tereny dzisiejszego województwa warmińsko-mazurskiego. Zerwana została nić łącząca dawnych i współczesnych mieszkańców tej ziemi. Dlatego chcemy dziś przypomnieć Czytelnikom prace dotyczące piśmiennictwa protestanckiego dwóch różnych autorów. Jan Karol Sembrzycki (1856-1919), Mazur protestant, pisząc Krótki przegląd literatury ewangelicko-polskiej Mazurów (Szlązaków od r. 1670, chciał zaprezentować Polakom niezaprzeczalny dorobek kulturalny owych ziem. Czynił to w sytuacji, gdy tamtejsza kultura polska była utożsamiana niemal wyłącznie z kulturą ludową ludności wiejskiej, niedoceniana, a wręcz lekceważona przez Niemców i praktycznie nieznana wśród Polaków, zwłaszcza wyznania katolickiego. Zasługą Sembrzyckiego jest zwrócenie uwagi na jej bogatą przeszłość i podkreślenie, że stanowiła ona nieodłączną część historii literatury polskiej. Juliusz Jan Ossowski (1855-1882), Polak katolik, student uniwersytetu w Królewcu, zajął się natomiast piśmiennictwem świeckim na Mazurach (prasą i kalendarzami), które w XIX wieku kierowane było do ludności mazurskiej. Rozprawa ta zasługuje na uwagę jako pierwsza próba opisania czasopiśmiennictwa mazurskiego, a równocześnie dość typowy przykład myślenia o sprawach mazurskich przez zainteresowanych tą kwestia przedstawicieli inteligencji polskiej. Dzieło to, chociaż niewolne od błędów (zwłaszcza gdy patrzymy na nie z poziomu dzisiejszej wiedzy, odzwierciedla to ówczesne postrzeganie Mazur, kształtujac polską opinię publiczną. Prace różnią się ujęciem roli piśmiennictwa stosunkiem do protestantyzmu, wynikającymi z poglądów ich autorów. Łączy je zaś to, że w historii piśmiennictwa polskiego stanowią pierwsze próby całościowego opracowania tych tematów, ze wszystkimi wynikającymi z tego zaletami i słabościami.
-
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
Żółte kwiaty kwitnących rzepaków, złociste łany zbóż, leśne zakątki, kręte strumyki, przydrożne kapliczki, piękno warmińskiej wsi i zabudowań... Gdzieś tam, pośród drzew, w płytkim dole, w szczerym polu, rozciągnięci niczym bruzdy ornej ziemi, leżą szczątki poległych w bojach. Często włóczę się rowerem po Warmii przemierzając jej szlaki w poszukiwaniu tajemniczych miejsc, słuchając ciekawych opowieści ludzi związanych z tą ziemią. Jedną z form jest również eksploracja i odnajdywanie zaginionych artefaktów II wojny światowej. Od kilku lat moja pasją stały się rekonstrukcje historyczne. Będąc członkiem w Stowarzyszeniu Grupy Rekonstrukcji Historycznej "Allenstein" wraz z przyjaciółmi przenosimy się w czasie w epokowych mundurach odtwarzając żołnierzy Armii Czerwonej i Wermachtu. To wszystko złożyło się na powstanie tej publikacji. Książka jest próbą przedstawienia grupy niemieckich żołnierzy broniących się przed żądnymi zemsty hordami ze wschodu, zalewającymi byłe Prusy Wschodnie w zimie 1945 roku. Stawiając opór w obronie własnej i ludzi ją zamieszkujących, broniąc często rodzinnych stron, co potęgowało walkę z sowieckim walcem rozjeżdżającym wszystko na swojej drodze do bezwzględnego zwycięstwa. Jest to również próba wędrówki w głąb własnej wyobraźni, zapisu miejsc potyczek i bitew, w których miałem możliwość stanąć, a nawet je odkryć po tylu latach. -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
W maju 1787 roku do portu w Swinemünde przybija statek z sekretnym ładunkiem. Chwile później szyper Winfried Koschke zdradza pierwsze oznaki obłędu. Krótko po powrocie ze swojej wielkiej podróży do Ameryki Południowej słynny Alexander von Humboldt staje na szczycie Rosengarten i mówi, że roztacza się przed nim jeden z trzech najpiękniejszych widoków na świecie. To nie jest reportaż. To na poły fabularyzowana, na poły dokumentalna opowieść, której głównym bohaterem jest pejzaż. Przemierzając rowerem tereny wschodnich prowincji Prus nazywanych później Ziemiami Odzyskanymi, autor podąża śladami ludzi, którzy - ogarnięci wizją postępu - włączyli się w rewolucję przemysłową, stopniowo przekształcając otaczający ich świat. Część tej historii rozgrywa się nad Odrą - pierwszą uregulowaną wielką rzeką w Europie; część w prakwickich lasach, w których zmagający się z własnymi demonami cesarz Wilhelm II wytępił populację jeleni. Springer przygląda się pejzażowi tak, jak patrzyli na niego dziewiętnastowieczni litografowie, budowniczy pruskiej kolei czy ojciec polskiej fotografii Jan Bułhak. W ten sposób próbuje zrozumieć, skąd w nim to trudne do zignorowania przeczucie, że kiedyś już w tym miejscu był. -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
Dramatyczne, sensacyjne i tajemnicze wydarzenia z dziejów Prus Wschodnich w ostatnich miesiącach drugiej wojny światowej. Leszek Adamczewski pisze o zamachu na życie Adolfa Hitlera w mazurskiej Kwaterze Głównej Fuhrera. Przedstawia także przebieg późniejszej, panicznej ucieczki Niemców podczas srogiej zimy u schyłku wojny. Wiosną 1945 roku przez ziemie Prus Wschodnich przetoczył się walec dyszącej żądzą zemsty Armii Czerwonej. Po jej przemarszu pozostały stosy trupów, tysiące zgwałconych kobiet i setki spalonych miejscowości. W niniejszej książce autor pisze o tych, jak i o innych zdarzeniach z tamtego okresu, w tym o losach legendarnej Bursztynowej Komnaty. Książka "Łuny nad jeziorami" nominowana była do Literackiej Nagrody Warmii i Mazur WAWRZYN 2011 -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
Gdy przyglądamy się przekazom dotyczącym Mazur w XIX wieku, zauważamy dotkliwy brak takich, które można by nazwać „personalnymi", a więc wspomnień, pamiętników, przemyśleń, relacji. Wynikało to z cech wschodniopruskiej (i mazurskiej) społeczności, związanych z brakiem zwyczaju dokumentowania własnych przeżyć i osobistych rozważań. W tej sytuacji niemal każde źródło wychodzące poza klasyczną, biurokratyczną proweniencję zasługuje na uwagę.W prezentowanej czytelnikom książce zebrano takie właśnie niestandardowe dokumenty. Mamy tu wspomnienia nauczyciela dotyczące życia kościelnego na Mazurach (Johannes Mrowitzki), dziennik prowadzony przez duchownego (Otto Kirchner), relacje z podróży po Mazurach (Adolf Friedemann), anonimowy tekst obrazujący życie duchownego na wsi mazurskiej, rozważania na temat roli i formy mazurskiego ewangelicyzmu (Gottfried Schulz, Friedrich Carus) oraz dwa opisy wizytacji. Pierwszy z nich omawia inspekcję szkół na Mazurach z 1884 roku, podczas której wspólna komisja rządowo -kościelna interesowała się przede wszystkim stanem nauczania religii. Drugi natomiast dotyczy sprawy obecnie słabo już pamiętanej - mianowicie mazurskiej diaspory w Zagłębiu Ruhry. -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
W czasie prac przygotowawczych do publikacji planowanego czwartego tomu moich tekstów, Waldemar Mierzwa, mazurski wydawca, zachęcił mnie do napisania doń obszernego wstępu o losach ludu mazurskiego. Przystapiłem do pracy z obawą, czy wywodząc się z rodziny mazurskiej nie ulegnę subiektywizmowi w odtwarzaniu dziejów Mazur i Mazurów, zwłaszcza ich losów w XX wicku. Obawy znikły, gdy przypomniałem sobie słowa wypowiedziane do mnie wiele lat temu przez Jerzego Burskiego (1914-1979), wicewojewodę olsztyńskiego, zasłużonego działacza mazurskiego, dzisiaj zresztą nieomal zapomnianego. Powiedział mi: Jonasz [bo tak mnie nazywał], musisz napisać prawdę o Mazurach". Chciałbym w tym tekście do niej się zbliżyć. Zacząłem pisać, tekst rósł z miesiąca na miesiąc, a Wydawca zamiast mnie dyscyplinować namawiał do jego poszerzenia, mówiąc, podobnie jak Jerzy Burski, że to mój obowiązek. W ten sposób rozmiary wstępu osiągnęły wielkość osobnej książki. Nie bez powodów jej tytuł zaczerpnięty został z artykułu Marzeny Pollakówny pt. „Zanik ludności pruskiej". -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
Zamykający dzieje Polski Ludowej rok 1989 był ostatnim, w którym podział na stronę „naszą" i obóz ,,onych" posiadał pełne uzasadnienie - nie tylko emocjonalne, czy historyczne - ale również ustrojowe. Niniejszy wybór 160 dokumentów z epoki jest przyczynkiem do określenia stanu świadomości rządzących. Publikowane tu dokumenty są dowodem, że kierownictwo odchodzącej do przeszłości Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej było doskonale zorientowane w sytuacji: nastrojach społecznych, randze zachodzących wydarzeń, konsekwencjach podejmowanych działań i decyzji. Partia posiadała również zadziwiająco głęboki i trafny obraz stanu własnego: dręczących ją słabości i ich przyczyn. Czasami potrafiła nawet wskazać skuteczne środki zaradcze. Nie miała już jednak mocy, by je wdrożyć. -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
Andrzej Sakson urodził się w 1952 w Elblągu. Od 1971 r. związany jest z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Tu w latach 1971 - 1976 studiował socjologię. Po ukończeniu studiów doktoranckich pracował w Akademii Rolniczo -Technicznej w Olsztynie (1980-1985). Od 1985 r. jest zatrudniony w Instytucie Zachodnim w Poznaniu (w latach 2004-2011 był jego dyrektorem). Obecnie związany jest także z Wydziałem Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM. W 1976 r. na podstawie pracy magisterskiej napisanej pod kierunkiem prof. Andrzeja Kwileckiego "Pobyt w Polsce a zmiany stereotypów Polski i Polaków wśród młodzieży zachodnioniemieckiej" uzyskał stopień magistra. W 1981 r. obronił pracę doktorską, w 1991 r. uzyskał habilitację. Tytuł profesora otrzymał w 1999 r. Specjalizuje się w problematyce mazurskiej i wschodniopruskiej przemianach społecznych w Niemczech i na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski. mniejszości narodowych i etnicznych, stosunkach polsko-niemieckich oraz migracji. Opublikował m.in. Mazurzy - społeczność pogranicza (1990). Stosunki narodowościowe na Warmii i Mazurach 1945-1997 (1998). Menschen im Wandel. Polen und Deutsche, Minderheiten und Migration in Europas Geschichte und Gegenwart (2008), Berlin - Warszawa. Studia o Niemcach i ich relacjach z Polakami (2010). Od Kłajpedy do Olsztyna. Współcześni mieszkańcy byłych Prus Wschodnich: Kraj Kłajpedzki, Obwód Kaliningradzki. Warmia i Mazury (2011, wyd. niemieckie 2016). Bibliografia jego prac obejmuje ponad 400 pozycji. Jest członkiem wielu rad naukowych, muzealnych i redakcyjnych. Należy do grona założycieli i redaktorów czasopisma "WeltTrends". Zeitschrift für internationale Politik". Jest prezydentem AWR- Association for the Study of the World Refugee Problem. Niniejszy tom zawiera 21 prac autora poświęconych problematyce losów historycznych i przemian społecznych na byłych ziemiach wschodniopruskich, stosunków narodowościowych na Warmii i Mazurach po 1945 roku oraz wybitnym twórcom mazurskim. -
Książka "Moje Prusy Wschodnie. Książka pełna uprzedzeń" Hansa Hellmuta Kirsta, to fascynująca lektura dla każdego, kogo interesuje historia Prus Wschodnich. Ta nieistniejąca już kraina historyczna obejmowała obecne województwo warmińsko-mazurskie, obwód kaliningradzki Federacji Rosyjskiej i część dzisiejszej Litwy (okręg Kłajpedy). Autor w żartobliwych i napisanych z przymrużeniem oka wspomnieniach i opowieściach przedstawia jej dawnych mieszkańców, ich radości, święta, a także ich sprawy codzienne. Opowiada o historii tej ziemi, jej wielkich postaciach i niepowtarzalnych krajobrazach. Na książkę "Moje Prusy Wschodnie" składa się 30 rozdziałów w formie esejów lub humorystycznych opowiadań. Autor połączył w jednym zbiorze opisy historyczne, przybliżające czytelnikowi w żartobliwej formie przedwojenne realia, oraz fikcyjne opowiadania, pokazujące w sposób niekiedy wręcz groteskowy mentalność dawnych mieszkańców. Przedstawił poszczególne regiony i miejscowości, zwłaszcza te, do których był szczególnie przywiązany. W tekstach tych uderza plastyczność opisów, umiejętność portretowania typów i ton osobistego wyznania. pozwala ona skonfrontować współczesną rzeczywistość z ukazanym przez autora dawnym światem. Zmienił się wygląd niektórych opisanych tu miejsc, a większość dawnych mieszkańców , pielęgnujących lokalne tradycje, opuściła ten region w 1945 roku lub w latach późniejszych. Czytelnicy rozpoznają jednak jego krajobrazy i osobliwości, a ludzie ukazani przez Kirsta mogą nam wydać się bliscy i warci poznania. -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
"Obejrzyj się" to mityczna wioseczka w bezkresnych polskich lasach. Szukając jej, Martha po latach przybywa z Niemiec do Polski. Tam po raz ostatni widziano jej brata Johannesa, robotnika Służby Pracy Rzeszy, nim pochłonęła go zawierucha wojny. Podróż po Polsce wywołuje lawinę wspomnień o wspólnym dzieciństwie w ojczystej Saksonii. W walizce Martha wiezie dokumenty zdobyte w archiwach, w głowie - głos brata - echo z przeszłości. W poszukiwaniach pomagają jej polski profesor historii z Warszawy, filmowiec z Poznania, wreszcie Ewa, młoda studentka germanistyki w roli tłumaczki. Życzliwość, wyrozumiałość i sympatia Marthy do Polaków oraz okazywana jej bezinteresowna pomoc wielu przypadkowych ludzi składają się na niezwykły obraz współczesnych relacji polsko-niemieckich.
-
Ireneusz Iwański
Tropem ósmego cudu świataTajemnica zniknięcia Bursztynowej Komnaty w czasie drugiej wojny światowej, nie została nigdy do końca wyjaśniona. Nazywana „Ósmym cudem świata", była darem pruskiego króla Fryderyka Wilhelma I dla cara Rosji Piotra I. Poszukiwali ją wyspecjalizowani łowcy skarbów oraz ukryte struktury państwowych organizacji śledczych, stała się tematem wielu prasowych doniesień, dokumentalnych filmów, radiowych reportaży oraz licznych książek. Po 75-latach od jej zniknięcia, Bursztynowa Komnata jest nadal aktualną historyczną zagadką, nadającą się do dalszego badania. Autorowi tej książki udało się dotrzeć do archiwalnych unikalnych materiałów związanych z Bursztynową Komnatą. Dają one przypuszczalne odpowiedzi na pewne istotne fakty, w tym rolę gauleitera Prus Wschodnich Ericha Kocha, który skazany w Polsce w 1959 roku na karę śmierci, przeżył w celi czekając na wykonanie wyroku 27 lat i 8 miesięcy. Poznajemy też działania wokół poszukiwania skarbu Bursztynowej Komnaty polskich służb specjalnych: wywiadu, bezpieczeństwa oraz losy ich bezpośrednłch wykonawców. Nie mniej ciekawy jest tez zapis samej historii unikatowego bursztynowego zabytku, stanowiący tło owego dokumentalnego książkowego thrillera.ISBN 978-83-948428-3-3 -
Wierzenia Toeppena to dla wielu mazurska biblia etnograficzna. Materiały do niej zbierał autor w połowie XIX wieku, gdy był dyrektorem gimnazjum w Olsztynku. Opisywany przez niego świat mazurskich wierzeń pełen jest kłobuków, zmor, topników, diabłów, gór pełnych złotych skarbów i zatopionych w głębiach jezior zamków. W toeppenowskich Wierzeniach znajdziemy też wiadomości o tym, jak leczyć (zamawiać) choroby i strzec się przed nieszczęściami, poznamy tajemnice wróżb i kalendarzy. Ważną częścią pracy Toeppena są spisane przez niego w okolicach Olsztynka, Nidzicy, Działdowa, Dąbrówna i Ostródy podania, legendy i baśnie mazurskie. Dopełnieniem niniejszego tomu jest edycja jednego z najważniejszych mazurskich druków jarmarcznych - Jakuba Turowskiego, Klucz do bardzo ważnych tajemnic. Zawiera on m.in., napisany przez samego Pana Boga", List niebieski. Od połowy XIX wieku do 1937 roku Klucz miał kilkanaście wydań w wielotysięcznych nakładach, w niektórych mazurskich rodzinach przechowywany jest do dziś. Wierzenia mazurskie Maxa P. Toeppena pojawiają się w naszej Oficynie po raz trzeci. Ich edycja oparta została o dwa niemieckojęzyczne wydania: pierwsze ukazało się w 1866 roku w ,,Altpreussische Monatsschrift", drugie - uzupełnione i wzbogacone o zbiór podań i baśni - opublikowane zostało rok później w formie książkowej. Uwspółcześnienia tekstu podjął się Tadeusz Ostojski (1925-2008), wybitny tłumacz Kirsta i Wiecherta. Wierzenia mazurskie były jego ostatnią pracą - ukazały się drukiem w dniu jego śmierci. Podstawą pracy Ostojskiego był tekst przekładu dzieła Toeppena dokonany przez Eugenię Piltzównę, zamieszczony pod koniec XIX wieku w czasopiśmie Wisła". -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
"Muzeum ziemi ojczystej" to barwna opowieść o Mazurach lat trzydziestych i czterdziestych XX wieku, podejmująca problemy pogranicza polsko - niemiekiego, "małej ojczyzny" i tożsamości mieszkańców mazurskiej ziemi. Główny bohater, Zygmunt Rogala - badacz historii i tkacz kilimów, który przez kilka dziesięcioleci opiekował sie mazurskim muzeum regionalnym - opowiada o wydarzeniach toczących się w przedwojennym Łukowcu i jako członek tej społeczności kreśli panoramę społeczną wschodniopruskiej prowincji od czasów sprzed I wojny światowej, aż do ucieczki mieszkańców przed Armią Czerwoną. -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
Kętrzyńskie Stowarzyszenie Oświatowe podjęło z tej okazji inicjatywę przeprowadzenia szeregu wywiadów i rozmów z mieszkańcami Rastenburga i okolic, którzy zostali na tej ziemi z własnego wyboru, uznając ja za swoją - tu mieszkali ich przodkowie, tu spędzili dzieciństwo i całe dorosłe życie, tu rodziły się ich dzieci i wnuczęta. Nie porzucili jej, mimo niepewności jutra, biedy, często wrogości otoczenia. W cyklu wywiadów wspomnień opowiedzą nam oni o swoich losach, jakże trudnych, często tragicznych, naznaczonych wojną, obojętnością lub niechęcią sąsiadów - odtrąceni, niepotrzebni, obcy. Jak przetrwali? Czemu, jak inni, nie opuścili tych ziem? Dlaczego nie próbowali odnaleźć swoich szans gdzie indziej? Jak ułożyło im się życie i dokąd w nim zaszli? Być może przetrwali, bo sił dodawała im wiara, że po mrocznych latach przyjdzie taki czas, który odmieni ich życie. Może nie chcieli porzucać ziemi, która była wszystkim co mieli? A może ukochali tę krainę rozszumiałą lasami, zielono - błękitną? Spróbuję w wywiadach znaleźć odpowiedzi na te pytania. Może po ich przeczytaniu, Drogi Czytelniku, zatrzymasz się na chwilę i zadumasz nad ludzkim losem i jego wyrokami? -
Ze wstępu. (...) Książka "Domy polskie we wschodniopruskim Olsztynie" ukazuje się w ważnym momencie. W 2020 r. przypada rocznica przeprowadzenia plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu oraz utworzenia Związku Polaków w Prusach Wschodnich. Dzięki jej kartom i narracji Autora czytelnik może poznać miejsce, gdzie toczyły się te jedne z najważniejszych w dziejach dwudziestowiecznego Olsztyna wydarzenia. Stanowiące i dziś jego "genius loci". -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
Katarzyna Samusik - magister rehabilitacji i Jerzy Samusik - doktor nauk medycznych, w chwilach wolnych od pracy w szpitalu przemierzają wszerz i wzdłuż Polskę północno -wschodnią i dawne Kresy Wschodnie Rzeczypospolitej, aby fotografować istniejące tam jeszcze ziemiańskie siedziby i zbierać materiały dotyczące ich historii. Plonem tych podróży jest osiem wydawnictw albumowych: ,,Pałace i dwory Białostocczyzny", "Dwory w Łomżyńskiem", ,,Pałace i dwory Podlasia", ,,Dwory i pałace na Litwie", ,,Pałace i dwory Polski północno-wschodniej", ,,Dwory i pałace na Kresach Wschodnich. Między Niemnem a Bugiem", ,,Pałace Podlasia". Prezentowane obecnie Czytelnikom ,,Dwory Polski północno-wschodniej" są podsumowaniem ich kilkuletniej pracy i zawierają fotografie oraz opisy najbardziej interesujących rezydencji szlacheckich, znajdujących się na północno -wschodnich krańcach Polski. W Dworach Polski północno-wschodniej" opisaliśmy ziemiańskie siedziby, które przetrwały do naszych czasów. W ciągu 25 lat dotarliśmy chyba do wszystkich dworów i pałaców zachowanych na terenie Litwy, Białorusi i Polski północno-wschodniej. Przedstawiliśmy je w ośmiu pozycjach książkowych i dziesiątkach artykułów publikowanych w czasopismach popularnonaukowych i krajoznawczych. W „Dworach Polski północno-wschodniej" zamieściliśmy opisy i fotografie 85 dworów znajdujących się na terenie województwa podlaskiego i północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego oraz 41 dworów położonych na ziemiach Podlasia Południowego, które znalazło się w granicach województwa lubelskiego i mazowieckiego. Nie wszystkie jednak zabytkowe dwory znalazły się w tym albumie. Część z nich była bardzo zniszczona, do niektórych nie udało nam się uzyskać dostępu, nie uwzględniliśmy też tych obiektów, których ani architektura, ani dzieje nie były interesujące. -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
Ta już czwarty tom moich studiów i szkiców z dziejów Prus i Mazur, którego wydawcą jest Oficyna Wydawnicza "Retman". Winien jestem Czytelnikowi wyjaśnienie, skąd pomysł na taki tytuł książki i wstępu. Otóż, w 2020 roku w tej właśnie Oficynie, w jej cenionej serii "Moja Biblioteka Mazurska", jako tom 34. ukazała się moja książka "Zanik Iudu mazurskiego". Dedykowałem ją zarówno Małłkom mieszkającym w Polsce, przede wszystkim na Mazurach i w Toruniu, jak i tym, których losy rzuciły do Niemiec czy USA. Ci zza granicy używają nazwiska "Mallek", litera "ł" nie istnieje bowiem w językach państw, w których mieszkają. Na pomysł napisania przedmowy o takim tytule wpadł Waldemar Mierzwa, właściciel "Retmana", mój Wydawca. Podobnie było zresztą z przedmowami do dwóch innych moich książek. To on namówił mnie najpierw do napisania wspomnień "Moje mazurskie lata" jako przedsłowia do tomu "Moje Prusy, moje Mazury", a później dopilnował przygotowania tekstu "Moje toruńskie lata" jako przedmowy do tomu "Od Prus do Mazur". Teraz natomiast uznał, że Czytelnika mogą zainteresować dzieje i losy mazurskiej rodziny Małłków/ Mallków.Powoli zamyka się ostatnia kartka w księdze dziejów ludu mazurskiego i to może usprawiedliwiać zarówno pytanie Wydawcy o losy Małłków/ Mallków, jak i odpowiedź na nie autora tego tekstu.Janusz Małłek Profesor dr hab. urodził się w 1937 roku w Działdowie, w rodzinie mazurskiej. Od 1955 roku związany jest z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu. Członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności, członek międzynarodowych towarzystw naukowych, emerytowany profesor w Instytucie Historii i Archiwistyki, były dziekan Wydziału Nauk Historycznych i prorektor UMK. Specjalizuje się w dziejach Prus i Skandynawii. Bibliografia jego prac liczy ponad sześćset pozycji, prawie sto z nich zostało napisanych w językach obcych. -
Trudno dojść prawdy o rybaczeniu na Mazurach po 1945 roku. Statystyki niewiarygodne, źródeł niewiele. Większość ze świadków, którzy widzieli dużo, a właściwie wszystko, albo już dawno zo stała zjedzona, albo właśnie skwierczy na rozgrzanej patelni, albo - co rzadsze- zdechła ze starości lub śnięta została przyducha. Żyje jeszcze wprawdzie zaskakująco, jak na nasze apetyty i sposoby gospodarowania, liczna grupa uczestników bieżących wydarzeń, ale na nich - co zrozumiale-także liczyć nie możemy. Wszak ryby głosu nie mają. Szkoda. Gdyby mogły nam one choć tylko trochę powiedzieć, dzieje rybaczenia na Mazurach można byłoby pewnie zacząć pisać na nowo. Waldemar MierzwaRyby zyskały niesprawiedliwą opinie trudnych do przyrządzania", pewnie z tego powodu, ze pierwszy etap: sprawianie - wymaga pewnego wysiłku i umiejętności. Nagrodą za ten trud jest etap drugi: obróbka - łatwa, szybka i najczęściej przyjemna. Jest jeszcze etap trzeci: degustacja - dla tych. co ryby lubią-najprzyjemniejsza. Mirosław Gworek -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
Grzegorz Jasiński (ur. 1957), historyk, pracownik Uniwersytetu Warmińsko -Mazurskiego w Olsztynie. Interesuje się Prusami Wschodnimi, szczególnie losami Mazur i ich mieszkańców. Jest badaczem dziejów Kościoła ewangelickiego i innych wyznań mniejszościowych, regionalnego czasopiśmiennictwa i historiografii, zajmuje się także publikacją dziewiętnastowiecznych źródeł. Niniejszy tom zawiera wybór prac powstałych w ciągu trzydziestu lat działalności naukowej Grzegorza Jasińskiego. Czytelnik znajdzie tu m.in. biografie mazurskich duchownych, działaczy, literatów (Jana Jenczio, Marcina Gerssa, Otto Hermanna Gerssa), teksty poświęcone kulturze i zagadnieniom społecznym: dziejom czasopiśmiennictwa historycznego Mazur i Warmii, wizji losów Prus Krzyżackich i Książęcych na lamach prasy i kalendarzy mazurskich XIX wieku; historii jednego z największych pruskich zakładów opiekuńczych i leczniczych w Karolewie pod Kętrzynem; pierwszej mazurskiej organizacji politycznej - Mazurskiej Partii Ludowej oraz wychodźstwu mazurskiemu w Niemczech w XIX wieku. Mazury powojenne odnaleźć zaś tu można m.in. w pracach o losach mormonów i Świadków Jehowy w województwie olsztyńskim, postawach władz państwowych i aparatu przymusu wobec duchownych i działaczy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, traktowaniu ludności autochtonicznej czy stosunku władz PRL do odwiedzających rodzinne strony dawnych mieszkańców Prus Wschodnich. -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
Polecam Waszej uwadze moją najnowszą książkę Zrozumieć Mazury. Rzecz w 50 odsłonach. Polecam ją tym, którzy Mazur nie znają albo chcieliby się o nich więcej dowiedzieć, ale także tym, którzy o Mazurach dużo już wiedzą. Każdy znajdzie tu coś dla siebie. Zrozumieć Mazury to książka dobra. Przeczytacie ją z przyjemnością, ale i z żalem, że tak szybko się kończy. Ten, kto zna moje Miasteczko (2011) lub Dawne Dąbrówno w stu ilustrowanych opowieściach (2014) albo książki, których byłem współautorem, Zasmakuj w Mazurach (2014), Zasmakuj w Warmii (2016) czy Księgę Puszczy Piskiej (2018), uwierzy mi na słowo. Pozostałych zapraszam do lektury, by sami się o tym przekonali. Waldemar Mierzwa -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
Recenzowana książka pt. "Mazurzy" bez wątpienia wniesie wiele do znajomości dziejów Mazur i Mazurów, pogłębienia wiedzy o tym regionie i jego mieszkańcach, w tym zwłaszcza ich dawnych i obecnych wierzeń religijnych(...) Teksty napisane są językiem jasnym i prostym, a wartość poszczególnych opracowań (rozdziałów) podnoszą liczne ryciny ( w szczególności interesujące mapy) i zdjęcia (...). Imponuje zgromadzony i wykorzystany przez autorów zasób piśmiennictwa - publikacji dawnych i najnowszych w językach polskim i niemieckim. -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
Inspiracją do napisania tej pracy były zainteresowania działalność naukowa profesora Władyslawa Chojnackiego (1920-1991). jednego z polskich pionierów badan nad historia i kultura Mazur. Przywiązywał on dużą uwagę do mazurskiej biografistyki. Wśród rozpoczętych przez niego prac znajdowała się również Kartoteka pastorów na Mazurach w XIX wieku", która za zgoda Autora trafiła w moje ręce, stanowiąc pod stawę do stworzenia niniejszego Słownika duchownych ewangelickich na Mazurach. W książce przedstawiono ponad 660 sylwetek duchownych Ewangelickiego Kościoła Unijnego i Kościoła Ewangelicko-Reformowanego pracujących na terenie Mazur, zarówno tych, którzy spędzili tu cale swoje zawodowe życie, jak i tych, którzy zagościli jedynie przelotnie. -
Niestety, wyprzedane :), ale mamy jeszcze dużo innych pięknych rzeczy :)
Jest to książka o Polakach, którzy ponad sto lat temu zainteresowali się Mazurami, odwiedzili tę krainę, a później swoimi spostrzeżeniami o niej i jej mieszkańcach zechcieli podzielić się z czytelnikami. Do zbioru wybrano teksty zbliżone chronologiczne, publikowane od schyłku XIX wieku do wybuchu pierwszej wojny światowej. Znalazło w nim miejsce pięć opisów podróży (Dzierżek, Grzegorz Smólski, Roman Zawiliński, Alfons Mańkowski i Stefania Sempołowska) oraz trzy publicystyczne opinie (Romuald Frydrychowicz, Gustaw Pobłocki i Karol Bahrke). Autorzy tekstów, z dwoma wyjątkami, nie utrzymywali stałych kontaktów ani z ziemia mazurską, ani z jej mieszkańcami, odbyli tylko jednorazowe wyprawy, powodowani zainteresowaniami zawodowymi, ciekawością - i co chyba najważniejsze - potrzebą przybliżenia dziejów Mazur i Mazurów Polakom. Właściwie wszyscy, mimo że akcenty w każdej z relacji rozkładają się nieco inaczej, poszukiwali wśród Mazurów polskości, ugruntowanej chociażby w etniczności, i w zasadzie wszyscy, jakkolwiek ze zdziwieniem, zauważyli jej brak.
